- Τσάμπερλεν
- (Chamberlain). Επώνυμο 3 Άγγλων πολιτικών.
1. Τ. Τζότζεφ (1836 – 1914). Αρχικά ασχολήθηκε με το εμπόριο και με διάφορες βιομηχανικές επιχειρήσεις, που του απέφεραν τεράστια περιουσία. Το 1874 εγκατέλειψε τις επαγγελματικές του ασχολίες και επιδόθηκε αποκλειστικά στην πολιτική. Δήμαρχος του Μπίρμπιγχαμ για σύντομο χρονικό διάστημα, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1876 και από τότε και έως τον θάνατό του εκλεγόταν συνεχώς στο αξίωμα αυτό. Στη βουλή διακρίθηκε ως αρχηγός της προοδευτικής ομάδας του κόμματος των Φιλελευθέρων. Το 1880 πήρε μέρος στην κυβέρνηση Γλάδστων ως υπουργός Εμπορίου και πέντε χρόνια αργότερα, πάλι στην κυβέρνηση Γλάδστων, του ανατέθηκε το υπουργείο Εσωτερικών. Εκείνη την εποχή διαφώνησε με τον πρωθυπουργό για το ζήτημα της αυτονομίας της Ιρλανδίας, παραιτήθηκε και προσχώρησε στο Συντηρητικό κόμμα, που τότε είχε αρχηγό τον Σόλσμπερι. Το 1895 διορίστηκε υπουργός Αποικιών και από το αξίωμα αυτό ανέπτυξε μεγάλη πολιτική δραστηριότητα. Έθεσε τα θεμέλια μιας πολιτικής στενής συνεργασίας ανάμεσα στις αποικίες και στη μητρόπολη και υποστήριξε με θέρμη την ιδέα της οργάνωσης κάποιας μορφής αυτοκρατορικής ομοσπονδίας μεταξύ των βρετανικών αποικιών, για την πραγματοποίηση της οποίας εργάστηκε με επιμονή έως τον θάνατό του. Η πολιτική του στη διάρκεια του πόλεμου των Μπόερς προκάλεσε έντονες και διαφορετικές αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Το 1905, αρκετά ηλικιωμένος πλέον και άρρωστος, αποσύρθηκε από την ενεργή πολιτική δράση.
2. T., Τζότζεφ-Όστεν (1863 – 1937). Γιος του προηγούμενου, σπούδασε στα πανεπιστήμια του Καντέρμπουρι, του Παρισιού και του Βερολίνου και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1892. Το 1895 διορίστηκε υφυπουργός Nαυτιλίας στην ίδια κυβέρνηση, στην οποία ο πατέρας του ήταν υπουργός Αποικιών. Στη συνέχεια διετέλεσε διαδοχικά υφυπουργός των Οικονομικών στην κυβέρνηση Σόλσμπερι (1900) και υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Μπάλφουρ (1903). Το 1915 πήρε μέρος στην κυβέρνηση Άσκουιθ ως υφυπουργός Ινδιών, και το 1918, στην κυβέρνηση συνασπισμού με πρωθυπουργό τον Λόιδ Τζορτζ, διορίστηκε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου. Το 1924, ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Μπάλντουιν, πήρε μέρος στις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη του Λοκάρνο και πρωτοστάτησε στην ανύψωση του γοήτρου της Κοινωνίας των Εθνών. Για τις φιλειρηνικές του πρωτοβουλίες τιμήθηκε το 1928 με το βραβείο Νομπέλ για την ειρήνη. Μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπάλντουιν και τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με επικεφαλής τον Μακντόναλντ (1931), διορίστηκε πρώτος λόρδος του Ναυαρχείου. Το 1933, τέλος, εξελέγη πρόεδρος των Άγγλων ομολογιούχων ελληνικών δανείων και έπαιξε σημαντικό ρόλο στον διακανονισμό της πληρωμής τους, στις διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση.
3. T., Άρθουρ-Νέβιλ (Μπίρμπιγχαμ 1869 – Λονδίνο 1940). Bουλευτής από το 1918, ανέλαβε διάφορα κυβερνητικά αξιώματα έως το 1937, οπότε έγινε πρωθυπουργός και ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος τη στιγμή που η επιθετική πολιτική των ναζιστοφασιστικών δυνάμεων δημιουργούσε τις μεγαλύτερες απειλές. Δύο ολόκληρα χρόνια όμως προσπάθησε μάταια να πετύχει κάποια συνεννόηση διαρκείας με τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι, με την πεποίθηση ότι θα μπορούσε να αναχαιτίσει την επεκτατική τους δραστηριότητα με μια πολιτική κατευνασμού και παραχωρήσεων. Έτσι πήρε μέρος, παρά τη βίαιη αντίδραση των αντιπολιτευμένων, στη συνάντηση του Μονάχου (1938) εγκρίνοντας την κατάληψη από τους Γερμανούς των σουδητικών περιοχών της Τσεχοσλοβακίας. Από τον Μάρτιο ου 1939 όμως ακολούθησε περισσότερο σταθερή πολιτική, προσφέροντας μονόπλευρα την αγγλική βοήθεια στις χώρες που απειλούνταν από εισβολή. Συνέπεια του γεγονότος αυτού ήταν τον Σεπτέμβριο του 1939 να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας, που είχε εισβάλει στην Πολωνία. Παραιτήθηκε το 1940, δέχτηκε όμως να γίνει μέλος στην κυβέρνηση συνασπισμού υπό την προεδρία του Τσόρτσιλ, από την οποία αποσύρθηκε ένα μήνα πριν από τον θάνατό του.
Ο Άγγλος πολιτικός Νέβιλ Τσάμπερλαιν έχει συνδέσει το όνομά του με τις συμφωνίες του Μονάχου που τις υπόγραψε ως πρωθυπουργός το 1938.
Dictionary of Greek. 2013.